• Turkish
  • English
Ders Kodu: 
SOC 457
Ders Dönemi: 
Güz
Ders Tipi: 
Zorunlu
Teori Saati: 
3
Uygulama Saati: 
0
Laboratuvar Saati: 
0
Kredi: 
3
AKTS: 
8
Dersin Dili: 
Türkçe
Dersin Amacı: 
Bu dersin amacı öğrencilerin kimlik (özelde Türk Kimliği) olgusu hakkında genel bir bilgi sahibi olmalarını ve konu hakkında analitik düşünmelerini araştırma yöntemlerini öğrenmelerini, farklı kimlik yaklaşımlarını kavramalarını ve tartışabilmelerini sağlamaktır.
Dersin İçeriği: 

Kimlik olgusu (özelde Türk Kimliği) değişik açılardan ele alınarak tarihsel süreç içerisindeki değişken ve değişmez yönleriyle birlikte irdelenmekte, Kimliğin tarihselliği, toplumsal içeriği ve çok boyutlu bir özelliliğe sahip olması üzerinde özellikle durulmakta ve bu konuya açıklık getirilmektedir.

Dersin Öğretim Yöntemleri: 
1: Anlatım, 2: Soru-Cevap, 3: Tartışma
Dersin Ölçme Yöntemleri: 
A: Sınav, B: Derse devam ve katılım, C: Ödev yazımı ve sunumu

Dikey Sekmeler

Dersin Öğrenme Çıktıları

Dersin Öğrenme Çıktıları

Program Öğrenme Çıktıları

Öğretim Yöntemleri

Ölçme Yöntemleri

ÖÇ1) Kimlik konusunda genel bilgiler edinir.

2,7

1,2,3

A,B,C

ÖÇ2) Kimlik olgusunun çok boyutluluğu, tarihselliği ve toplumsal boyutları üzerinde hakkında bilgi edinir.

2,3,7

1,2,3

A,B,C

ÖÇ3) Kimlik olgusu ve Tük kimliğinin teorizasyonu konularını kavrar

3,5,7,

1,2,3

A,B,C

ÖÇ4) Tarihsel açıdan Türk kimliğinin değişik görünümlerini tanır

2,3

1,2,3

A,B,C

 ÖÇ5)Her kültürün kendine özgün yapısına göre kimlik anlayışının da tanımlanması gerektiğini kavrar

2,3,7

1,2,3

A,B,C

 

Dersin Akışı

Hafta

Konular

Ön Hazırlık

1

Kimlik nedir? Sosyolojik ve tarihsel anlamda kimlik tanımı ve ortaya çıkışı; “Türk Kimliği”nin genel tanımı ve içeriği; tarihsel, toplumsal, çok-boyutlu ve süreklilik gösteren bir olgu oluşu; Kimliğin en değişmez boyutu (inanç) ve bunun nedenleri; Türk dip-kültürünün öğrenilmesinde mitoloji ve etimolojinin önemi; Dip-kültürün gelişmesinde iklim ve coğrafya faktörü.

Okumaların tartışılması

2

 Türk adı, etimolojisi, tarihsel derinliği; Türk fiziyotipi ve Türklerin anayurdu; Mongoloid fiziyotipin ortaya çıkışı; Türk adı ve kimliğinin paylaşılmaması (XVI. yy örneği); Türk coğrafyası ve bu alanın tarihsel gelişimi; Türklerin yayılmaları ve yayılma nedenleri.

Okumaların tartışılması

3

Türk dip-kültüründe yaşam şeklinin biçimlenmesinde iklim faktörü; Türk Göçebelği’nin türleri (bedevilik, dikey ve yatay) ve sosyal yapısı; Bozkır-Türk Göçebeliği’nin diğer göçebelik türlerinden farklılkları; Yaylak-Kışlak ekonomisi; Töre ve Yasa; Boy teşkilatı; Boy farkındalığı veya boy ayırtediciliği; Boyların yatay ve dikey geçişleri ve yeni oluşumlar; Türklerde yerleşiklik, köy/kent yaşamı ve türleri.

Okumaların tartışılması

4

“Biz” ve “Öteki” kavramlarının tarihte ve günümüzde yansımaları (Türk, Tat/Tacik, İran, Turan, Acem, Sart, Rum, Moğol vb. kavramlar), etnik, sosyal ve dinsel içeriği; Antropolojik-etnolojik ve sosyolojik açıdan “içadı” ve “dışadı” kavramlarının önemi ve tarihsel egemenlik olgusu; “Biz”in gözüyle “Öteki”; “Öteki”nin gözüyle “Biz”.

Okumaların tartışılması

5

Yönetim anlayışı, devlet kavramının oluşması ve Türk devletçiliği; Tanrı-kut anlayışı, hakanlık ve tarihsel uzantıları; Göçebe Türk siyasi-sosyal yapısının devlet düzeyinde yansımaları; Türk siyasi yapılanmaları ve devletleri; Türk tarihinde görülen devlet tipleri; Türk imparatorluk ve devletlerinde kurumlar; Devşirmeliği gerektiren etkenler; Kimlik değiştirme göstermeciliği.

Okumaların tartışılması

6

Tarihsel süreçte Türk kadını ve Türk toplumu, inanç yapısı, mitoloji ve destanlarındaki konumu. “Öteki”lerin gözüyle (mitoloji, destan ve ağız yazınında) “Türk Kadını”; “Öteki” kültürlerde Türk kadının kimlik mücadelesi; Türk olmayan kadınların Türkler içindeki yeni statüsü ve konumu.

Okumaların tartışılması

7

Türk mitolojisi, kökeni ve kapsamı; Türk Şamanizmi ve geleneksel kültler (dede, yatır, saz, semah vb.); Türk mistisizmi ve tasavvuf; Eski Türk dini ve Türklerde din; Günümüz Türk dünyasında dinsel yapı.

Okumaların tartışılması

8

Ara Sınav

Ödev konularının tartışılması

9

Toplumsal örgütlenmeler ve meslek grupları; Erken dönem Türk tipi sendikacılığı: Ahîlik ile prototipleri (Avhedilik, Fütüvvet vb.) ve bunun inançsal boyutu; Meslek gruplaşmalarında kadın faktörü (Ahilik ve prototiplerinde); Türk ordusunun tarihsel temellere dayanması ve göçebe Türk sosyal-siyasi yapısının bir uzantısı olması.

Okumaların tartışılması

10

Tarihsel süreçte Türklerde yazı ve alfabeler; Türk dil ve edebiyatının evreleri ve tarihsel gelişimi; Sosyo-linguistik açıdan Türk Dili’nin tarihsel konumu (Türk devletleri ve toplumunda); Etimolojinin önemi ve etimolojik çalışmaların gerekliliği ve yapılmış çalışmalar; Dil etimolojisinden kültürel etimolojiye; Türk sanatının tarihsel gelişimi ve müzik (halk ve devlet düzeyinde); “Ozan”, “Bakşı” ve “Aşık” kavramları ve Türk toplumundaki konumları; toplum-sanat ilişkileri, sanatçılar ve toplumsal rolleri; Göçebe Türk mimarlığı ve daha sonraki Türk mimari eserlerinde etkileri; Türk mimarlığının tarihsel gelişimi ve akımları.

Okumaların tartışılması

11

Eğitim (çocuk ve meslek eğitimi); Devlet düzeyinde eğitim: “Atabeg” ve “Lala” kavramları ve Atabeglik devlet biçiminin oluşması; Beslenme ve yemek kültürü; Giyim kültürü ve etkileri; Türklerde atçılık ve tarihsel arka planı.

Okumaların tartışılması

12

Türklerde düşünce akımları; Mutezile akımı ve sonraki dönemlerde bilim ve felsefe etkinliği; Türk düşün adamları ve getirdikleri yenilikler

Okumaların tartışılması

13

Türk patronal yapısı ve bunun kapsamı (edebiyat, sanat, bilim vb. alanlarda); “Patronal” ve “Sivil” kavramlarının karşılaştırılması

Okumaların tartışılması

14

Türklerde zaman anlayışı, takvimcilik ve bayramlar; Türklerde renk ve yön sembolizmi; Modernizm ve geleneksel kimlik.

Okumaların tartışılması

15

Genel Tartışma ve Dönemin Özeti

Ödev konularının tartışılması

 

Kaynaklar

Ders Notu

Konu ile ilgili kimi makaleler tanıtılmakta ve öğrencilere her hafta için okunacak makale verilmektedir.

Diğer Kaynaklar

  1. Bozkurt Güvenç, İnsan ve kültür, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1994.
  2. Bozkurt Güvenç, Japon kültürü, Türkiye İş Bankası, Ankara, 1992.
  3. Bozkurt Güvenç, Türk Kimliği: Kültür Tarihinin Kaynakları, Kültür Bakanlığı, Ankara, 1994.
  4. Etienne Balibar; Immanuel Wallerstein, Irk, Ulus, Sınıf: Belirsiz Kimlikler; trc. Nazlı Ökten, Metis Yayınları, İstanbul,  1993.
  5. Bahaeddin Ögel, Türk Kültür Tarihine Giriş, c. I-IX, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara, 1991.
 

Materyal Paylaşımı

Dökümanlar

 

Ödevler

 

Sınavlar

 
 

 

Değerlendirme Sistemi

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI

Sayı

KATKI YÜZDESİ

Ara Sınav

1

40

Derse Devam ve Katılım

1

20

Toplam

 

100

Finalin Başarıya Oranı

 

40

Yıl içinin Başarıya Oranı

 

60

Toplam

 

100

 

 

 

DERS KATEGORİSİ

Uzmanlık / Alan Dersleri

 

 

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

No

Program Öğrenme Çıktıları

Katkı Düzeyi

1

2

3

4

5

1

Öğrencilerin akademik alanda çalışma yapabilmeleri için gerekli olan kurumsal ve uygulamalı bilgilerle donatılmasını ve bunları kullanabilme becerisini kazandırmak.

       

x

2

Öğrencilerin başarılı bir eğitimi için gerekli olan analitik düşünme, eleştirel bakış, disiplinler arası çalışabilme, olaylar arasında ilişki kurma, çok yönlü düşünme, yorumlama ve sonuç çıkarma becerilerine sahip olmalarını sağlamak.

       

x

3

Kimlik olgusu konusunda veri toplamanın etkin bir şekilde uygulayabilme becerisi kazandırmak.

       

x

4

Kimlik tartışmalarını güncel olanla ve yerel, bölgesel ve küresel sorunlarla ilişkilendirebilme becerisi kazandırmak.

       

x

5

Çağdaş teknolojinin donanım ve araçlarını kullanabilme becerisini kazandırmak.

     

x

 

6

Yazılı ve sözlü etkin iletişim kurma, takım çalışması yapabilme ve özgün fikirler üretebilme becerilerini kazandırmak.

       

x

7

Öğrencilerin mesleki etik ve sosyal sorumluluk bilincine sahip bireyler olmalarını sağlamak.  

       

x