• Turkish
  • English
Ders Kodu: 
TLL 125
Ders Dönemi: 
Güz
Ders Tipi: 
Zorunlu
Teori Saati: 
3
Uygulama Saati: 
0
Laboratuvar Saati: 
0
Kredi: 
3
AKTS: 
6
Dersin Dili: 
Türkçe
Dersin Amacı: 
Bu ders, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencilerine dilbilgisi bileşenlerinden anlambilimin temel özelliklerine ilişkin bilgi sunmayı ve Türkçe dilbilgisinin bu bileşeninin yapılanışına ilişkin geleneksel çözümlemeleri eleştirel bir bakış açısıyla tartışmaya açmayı amaçlar.
Dersin İçeriği: 

Anadili konuşucularının anlam hakkındaki bilgilerinin niteliği, anlamın çok yönlülüğü, anlamın zihinsel boyutuyla dış dünyayı ilgilendiren boyutları, sözcük anlamına ilişkin temel kuramlar, sözcüğün biçimsel ve anlamsal yapılanışı, sözcüklerarası ilişkiler, sözce-tümce-önerme kavramları, tümce anlamı, dilsel ifadelerin küme kuramı ile nasıl ele alınacağı konusu, tümcelerarası anlamsal ilişkilerden gerektirim, önvarsayım ve çelişki ilişkileri gibi konular ele alınır.

Dersin Öğretim Yöntemleri: 
1: Anlatım, 2: Soru-Cevap, 3: Tartışma
Dersin Ölçme Yöntemleri: 
A: Sınav, B: Sunum, C: Ödev

Dikey Sekmeler

Dersin Öğrenme Çıktıları

Dersin Öğrenme Çıktıları 
 
Bu dersin sonunda öğrenci 
Öğretim Yöntemleri 
Ölçme Yöntemleri 
1) Dilde anlamın nasıl oluştuğunu açıklayabilir 1, 2, 3 A, B 
2) Dilde anlamı oluşturan temel bileşenleri çözümleyebilir 1, 2, 3 A, B 
3) Sözcükler arası ilişkileri anlamsal olarak tanımlayabilir 1, 2, 3 A, B 
4) Sözce anlamı ve tümce anlamı arasında ayrım yapabilir ve önerme türlerini doğruluk koşulları açısından tanımlayabilir 1, 2, 3 A, B 5) Edimbilimi ve çalışma konularını tanır ve anlambilimle arasındaki farkları açıklayabilir 1, 2, 3 A, B 6) Bilgi değeri ve bilgi yapısı arasındaki farkları açıklayabilir ve Türkçede bilgi yapısının temel özelliklerini betimleyebilir 1, 2, 3 A, B 

Dersin Akışı

 

DERS AKIŞI

Hafta

Konular

Ön Hazırlık

1

Tanışma ve Dersin Tanıtımı

 

2

Anlambilim
Anlam Nedir?
Anlam Hakkında Ne Biliyoruz? Sözcük Anlambilimi: Kuramlar

 

3

Biçimbilim – Anlambilim Ekseninde Sözcük

 

4

Anlambilimde Sözcükler ve İlişkileri Tasarımlar – İmgelere ya da Çağrışımlar Benzetmeler
Eğretilemeler

Ad Aktarmaları

 

5

Anlambilimde Sözcükler ve İlişkileri (Devam) Eşadlılık
Eşanlamlılık
Karşıtanlamlılık

 

6

Sözce Tümce Önerme

 

7

Anlam ve Gönderim

 

8

Bileşimsel Anlambilim

 

9

Arasınav

 

10

Küme Kuramı: Temel Kavramlar –
Dilsel ifadelerin küme kuramı üzerinden modellenmesi

 

11

Tümce Anlamı

 

12

Tümce Anlamı (devam) – Tümcelerarası Anlamsal İlişkiler

 

13

Tümcelerarası Anlamsal İlişkiler

 

14

İşbirliği İlkesi (Grice, 1975)

 

15

Final Sınavı

 

Kaynaklar

Ders Notu

 

Diğer Kaynaklar

Şener, N. ve Şener, S. Anlambilim. Basılmamış Ders Notları. İstanbul 2017.

Aksan, D. 1993. Türkçenin Gücü. 3. Baskı. Bilgi Yayınevi. Ankara.

Aksan, D. 1998. Anlambilim: Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Engin Yayınevi. Ankara.

 

Materyal Paylaşımı

Dökümanlar

 

Ödevler

 

Sınavlar

 

 

Değerlendirme Sistemi

 

 

DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI

SIRA

KATKI YÜZDESİ

Ara Sınav

 

90

Derse katılım

 

10

Toplam

 

100

Finalin Başarıya Oranı

 

50

Yıl içinin Başarıya Oranı

 

50

Toplam

 

100

 
 

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

No

Program Öğrenme Çıktıları

Katkı Düzeyi

1

2

3

4

5

 

1

Türk dilini sesbilgisel, sesbilimsel, biçimbilimsel, sözdizimsel, anlambilimsel ve kullanımbilimsel açılardan incelemeye dönük bilgileri edinir.

 

 

 

 

x

 

2

Türkçeyi anlaşılır ve etkin bir biçimde kullanma becerisine ulaşır.

 

 

 

 

x

 

3

Türk dilinin başlangıcından günümüze kadarki edebi metinlerini hem filolojik açıdan hem de çağdaş edebiyat ve dilbilim kuramlarının ışığında değerlendirir, Doğu ve Batı edebiyatları ile karşılaştırarak eleştirisini yapar.

x

 

 

 

 

 

4

Dil ve edebiyat kuramlarının temellerini oluşturan yakın disiplinlere ilişkin bilgi sahibi olur; disiplinlerarası okuma yapma ve çözümleme

becerisi edinir.

 

 

 

x

 

 

5

Alanında akademik düzeyde araştırma yapabilecek temel bilgi ve   becerileri edinir; uluslararası platformda ortaya konan güncel araştırma ve gelişmeleri takip edebilmesini olanaklı kılacak bilgi teknolojilerinden yararlanır.

 

 

 

x

 

 

6

Bireysel ya da bir çalışma grubunun üyesi olarak, Türk Dili ve Edebiyatı alanında karşılaştığı pratik ve/ya kuramsal sorunları tanımlar, betimler ve bu sorunlara somut veriler ışığında çözümler üretir; veri ve çözümlerini alandaki diğer uzmanlarla ulusal ve/ya uluslararası ortamlarda paylaşır, tartışmaya açar.

 

 

 

x

 

 

7

Mesleki ve etik sorumluluk bilinci kazanır.

 

 

 

x

 

 

8

Alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri, eğitim-öğretim ve

kamusal hizmet alanlarında uygulamaya sokar.

 

 

 

x

 

 

9

Alanında gerçekleştirilen bilimsel, kültürel ve sanatsal etkinliklere  katılır. Benzeri etkinliklerin yaratılmasında ve hazırlanmasında görev üstlenir.

 

x

 

 

 

 

10

Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir.

 

 

 

x

 

 

 

ECTS

Etkinlik

SAYISI

Süresi
(Saat)

Toplam
İş Yükü
(Saat)

Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati)

15

3

45

Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme)

15

4

60

Ara Sınav

1

15

15

Final       1      20       20

Toplam İş Yükü

 

 

140

Toplam İş Yükü / 25 (s)

 

 

5.6

Dersin AKTS Kredisi

 

 

6