Orta Türkçe döneminin aşamaları ve edebî dil çevrelerinin metinler üzerinden filolojik incelemesi.
Dikey Sekmeler
Dersin Öğrenme Çıktıları
Dersin Öğrenme Çıktıları |
Program Öğrenme Çıktıları |
Öğretim Yöntemleri |
Ölçme Yöntemleri |
1) Orta Türkçe döneminin Türk dili tarihi içindeki yerinin tespiti. |
1 |
1 |
|
2) Orta Türkçe dönemi içerisindeki edebî dil çevrelerinin tespiti. |
1 |
1 |
|
3) Orta Türkçe dönemi içinde yer alan edebî dil çevrelerinin metin analizleri. |
1 |
1 |
|
4) Orta Türkçe dönemi içerisinde yer alan metinlerin filolojik özelliklerinin tespiti. |
1 |
1 |
Dersin Akışı
Hafta |
Konular |
Ön Hazırlık |
1 |
Orta Türkçe döneminin aşamaları ve edebî çevreleri |
İlgili okumalar |
2 |
Karahanlı Türkçesi edebî metinleri Divânu Lugâti’t-Türk, Kutadgu Bilig |
İlgili okumalar |
3 |
Karahanlı Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi |
İlgili okumalar |
4 |
Karahanlı Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi |
İlgili okumalar |
5 |
Harezm Türkçesi edebî metinleri |
İlgili okumalar |
6 |
Mukaddimetü’l-Edeb, Muhabbetnâme, Nehcü’l-Ferâdîs Harezm Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi |
İlgili okumalar |
7 |
Harezm Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi |
İlgili okumalar |
8 |
Ara Sınavı Ara Sınavı Değerlendirmesi |
İlgili okumalar |
9 |
Tarihî Kıpçak Türkçesi (13-16. Yüzyıllar) |
İlgili okumalar |
10 |
Kıpçak Türkçesi edebî metinleri Codex Cumanicus, Altın Ordu Yarlık ve Bitigleri |
İlgili okumalar |
11 |
Kıpçak Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi |
İlgili okumalar |
12 |
Memlük Kıpçak Türkçesi eserleri Gülistan Kitâbı, Et-Tuhfetü'z-Zekiyyefi'l-Lügâti't-Türkiyye, Kitâbü'l-İdrâk li-Lisâni'l-Etrâk |
İlgili okumalar |
13 |
Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi metinleri (Gregoryan Muhiti Türkçe resmî vesikalar) |
İlgili okumalar |
14 |
Genel Değerlendirme |
İlgili okumalar |
Kaynaklar
Kaynak Kitaplar Listesi |
Akalın, Şükrü H. (2008) Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati’t-Türk, Ankara: TDK yay. Akkoyunlu, Z.- Ercilasun A. (2014) Dîvânu Lugâti’t-Türk, Ankara: TDK Yay. Arat, Reşid Rahmeti (1987) Makaleler, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. Arat, Reşid Rahmeti (2007) Kutadgu Bilig I (Metin), Ankara: TDK yay. Argunşah, M. – Tabaklar, Ö. – Yüksekkaya, G. (2012) Tarihi Türk Lehçeleri; Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri. İstanbul: Kesit Yay. Ata, Aysu (2013) Karahanlı Türkçesi İlk Kur’an Tercümesi, Ankara: TDK Yay. Aynakulova, Gülnisa (2009) “Ermeni Kıpçakları mı? Gregoryen Kıpçaklar mı?” Millî Folklor, Sayı:84, ss. 114-132. Ankara. Barutcu-Özönder, F. Sema (Ed.) (2008) Kâşgarlı Mahmûd Kitabı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Anma ve Armağan Kitaplar Dizisi. Clauson, G. (1972) A Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford: Clarendon Press. Çağatay, Saadet (1978) “Codex Cumanicus Sözlüğü” Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara: 1978, Ankara Üniv. DTCF Yay. Eckmann, János (2009) Çağatayca El Kitabı (çev. Günay Karaağaç), İstanbul: Kesit yay. Eckmann, János (2014) Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, Ankara: TDK yay. Eckmann, János (2014) Nehcü’l-Ferâdîs [Cennetlerin Açık Yolu] (haz. Tezcan, S. – Zülfikar, H. – Ata, Aysu) ss. 139-152, Ankara: TDK Yay. Ercilasun, A. – Karaatlı, R. – Toparlı, R. – Vural, Hanifi (2000) Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Ankara: TDK yay. Ercilasun, A. (2005) Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ yay. Ercilasun, Ahmet Bican (2007) Makaleler, Ankara: Akçağ Yay. Gabain, A. V. (1998) “Codex Cumanicus’un Dili” Tarihî Türk Şiveleri, ss. 67-109, Ankara. Grønbech, K. (1992) Kuman Lehçesi Sözlüğü. Codex Cumanicus’un Türkçe Sözlük Dizini (çev. Aytaç, Kemal), Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. Karamanlıoğlu, A. F. (1989) Gülistan Tercümesi, Ankara: TDK yay. Karamanlıoğlu, A. F. (2001) Kıpçak Türkçesi Grameri, Ankara: TDK Yay. Nalbant, Vefa M. – Demirel, Ezgi (2014) Divanü Lugati’t-Türk Grameri II Söz Dizimi, Bilgeoğuz Yay. Nalbant, Vefa M. (2008) Divanü Lugati’t-Türk Grameri 1-İsim, İstanbul: Bilgeoğuz Yay. Özyetgin, A. Melek (2000) Altın Ordu, Kırım ve Kazan Sahasına Ait Yarlık ve Bitiklerin Dil ve Üslup İncelemesi, Ankara: TDK Yay. Özyetgin, A. Melek (2012) Orta Zaman Türk Dili ve Kültürü Üzerine İncelemeler, İstanbul: Ötüken Yay. Poppe, N. Nicolas (1938) Mongolskiy Slovar Mukaddimat Al-Adab, Çast I-II. Moskova-Leningrad: Akademiya NAUK SSSR. Togan, Z. V. (1981). Umumî Türk Tarihine Giriş, İstanbul: Enderun yay. Türk Dünyası El Kitabı (1992) Dil-Edebiyat-Tarih (III cilt) Türk Kültürünü Araştırma Enst. Yay. Ünlü, Suat (2012) Harezm Altınordu Türkçesi Sözlüğü, Konya: Eğitim Kitabevi Yay. Yakubovskiy, A. Yu. (2000) Altınordu ve Çöküşü (çev. Eren, Hasan), Ankara: TTK Yay. Yüce, Nuri (2014) Mukaddimetü’l-Edeb (Hvârizm Türkçesi ile Tercümeli Şuşter Nüshası), Ankara: TDK yay. |
|
|
Materyal Paylaşımı
Dökümanlar |
Ders öncesi dağıtılan fotokopiler |
Değerlendirme Sistemi
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI |
ADET |
KATKI YÜZDESİ |
|
Vize |
1 |
40 |
|
Finalin Başarıya Oranı |
1 |
60 |
|
Yıl içinin Başarıya Oranı |
|
40 |
|
Toplam |
|
100 |
|
DERS KATEGORİSİ |
Uzmanlık / Alan Dersleri |
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
No |
Program Öğrenme Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
|||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|||
1 |
Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk dili tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak. |
X |
|||||
2 |
Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türkiye Türkçesi ve dilbilgisi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.
|
X |
|||||
3 |
Türkçenin tarihsel söz varlığı ve filolojik evrimi hakkında bilgi sahibi olmak. |
X |
|||||
4 |
Türkçenin tarihi boyunca geçirdiği kültürlenme evrelerine, sözlü ve yazılı kaynaklarına vakıf olmak. |
X |
|||||
5 |
Türkçenin çağdaş lehçeleri ve bu lehçelerin edebiyat varlığı hakkında bilgi sahibi olmak. |
X |
|||||
6 |
Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk edebiyatı tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak. |
X |
|||||
7 |
Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan, Türk edebiyatının önemli figürleri (yazar, şair, eleştirmen ya da edebiyat tarihçisi) hakkındaki konular için gerekli bilgilere sahip olmak. |
X |
|||||
8 |
Türk edebiyatının modernleşme öncesi söz varlığına, ortaçağ ve erken modern dönem yazılı / sözlü temel kaynaklarına vakıf olmak. |
X |
|||||
9 |
Yeni Türk edebiyatının, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel bağlamı hakkında bilgi sahibi olmak. |
X |
|||||
10 |
Türk modernleşmesinin dinamikleri ile modern Türk edebiyatının gelişimine dair müfredat bilgilerini sentezleyebilmek, Türk edebiyatı tarihçiliğinin kurumsallaşma sürecine eleştirel yaklaşabilmek. |
X |
|||||
11 |
Milli Eğitim Bakanlığı’nın orta öğretim öğrencileri için belirlediği “100 temel eser” için eleştirel okumalar yaptırabilmek. |
X |
|||||
12 |
Başat edebî türler ve edebî biçimler ve edebiyat tarihi hakkındaki genelgeçer bilgileri, edebî türlerin ulus aşırı / sözel düzlemde yayılması ve edebiyatın modernleşme ile birlikte ulusal bir kurum olarak yazı ile organize edilmesine dair kuramsal bilgilerle sentezleyebilmek. |
|
X |
|
|
|
|
13 |
Alan eğitimi için özgün materyaller tasarlayabilmek, yeni projeler geliştirip alan eğitimine özel öğretim yöntemlerine uyarlayabilmek.
|
|
X |
|
|
|
|
14 |
Beşeri bilimler alanında kullanılan paleografya bilgisini, araştırma yöntemlerini, sunum tekniklerini ve alıntılama sistemlerini kullanabilmek.
|
|
|
X |
|
|
|
15 |
Türk edebiyatının, dünya edebiyatları arasındaki yerine dair tarihsel ve eleştirel bir bakış açısı geliştirebilmek. |
|
X |
|
|
|
ECTS
Etkinlik |
SAYISI |
Süresi |
Toplam |
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 15x toplam ders saati) |
15 |
3 |
45 |
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) |
15 |
7 |
105 |
Ara Sınav |
1 |
2 |
2 |
Kısa Sınav |
- |
- |
- |
Ödev |
- |
- |
- |
Final |
1 |
3 |
3 |
Toplam İş Yükü |
|
|
155 |
Toplam İş Yükü / 25 (s) |
|
|
6,2 |
Dersin AKTS Kredisi |
|
|
6 |