• Turkish
  • English
Ders Kodu: 
TLL 220
Ders Dönemi: 
Bahar
Ders Tipi: 
Zorunlu
Teori Saati: 
3
Uygulama Saati: 
0
Laboratuvar Saati: 
0
Kredi: 
3
AKTS: 
5
Dersin Dili: 
Türkçe
Dersin Amacı: 
Türk Dili tarihi içinde Orta Türkçe döneminin konumunun örnek metinler üzerinden incelenmesi.
Dersin İçeriği: 

Orta Türkçe döneminin aşamaları ve edebî dil çevrelerinin metinler üzerinden filolojik incelemesi.

Dersin Öğretim Yöntemleri: 
1. Anlatım Yöntemi 2. Örnek Olay Yöntemi 3. Problem Çözme Yön. 4. Tartışma Yöntemi 5. Gösteri Yöntemi 6. Grup çalışması
Dersin Ölçme Yöntemleri: 
1. Yazılı sınav 2. Çoktan seçmeli test 3. Boşluk -doldurma 4. Doğru -Yanlış 5. Sözlü sınav 6. Portfolyo

Dikey Sekmeler

Dersin Öğrenme Çıktıları

Dersin Öğrenme Çıktıları

Program Öğrenme Çıktıları

Öğretim Yöntemleri

Ölçme Yöntemleri

1) Orta Türkçe döneminin Türk dili tarihi içindeki yerinin tespiti.

 

1

1

2) Orta Türkçe dönemi içerisindeki edebî dil çevrelerinin tespiti.

 

1

1

3) Orta Türkçe dönemi içinde yer alan edebî dil çevrelerinin metin analizleri.

 

1

1

4) Orta Türkçe dönemi içerisinde yer alan metinlerin filolojik özelliklerinin tespiti.

 

1

1

 

Dersin Akışı

Hafta

Konular

Ön Hazırlık

1

Orta Türkçe döneminin aşamaları ve edebî çevreleri

İlgili okumalar

2

Karahanlı Türkçesi edebî metinleri

Divânu Lugâti’t-Türk, Kutadgu Bilig

İlgili okumalar

3

Karahanlı Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi

İlgili okumalar

4

Karahanlı Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi

İlgili okumalar

5

Harezm Türkçesi edebî metinleri

İlgili okumalar

6

Mukaddimetü’l-Edeb, Muhabbetnâme, Nehcü’l-Ferâdîs

Harezm Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi

İlgili okumalar

7

Harezm Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi

İlgili okumalar

8

Ara Sınavı

Ara Sınavı Değerlendirmesi

İlgili okumalar

9

Tarihî Kıpçak Türkçesi (13-16. Yüzyıllar)

İlgili okumalar

10

Kıpçak Türkçesi edebî metinleri

Codex Cumanicus, Altın Ordu Yarlık ve Bitigleri

İlgili okumalar

11

Kıpçak Türkçesi grameri: Ses bilgisi, çekim şekil bilgisi, yapım şekil bilgisi

İlgili okumalar

12

Memlük Kıpçak Türkçesi eserleri

Gülistan Kitâbı, Et-Tuhfetü'z-Zekiyyefi'l-Lügâti't-Türkiyye, Kitâbü'l-İdrâk li-Lisâni'l-Etrâk

İlgili okumalar

13

Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi metinleri (Gregoryan Muhiti Türkçe resmî vesikalar)

İlgili okumalar

14

Genel Değerlendirme

İlgili okumalar

 

Kaynaklar

Kaynak Kitaplar Listesi

Akalın, Şükrü H. (2008) Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati’t-Türk, Ankara: TDK yay.

Akkoyunlu, Z.-  Ercilasun A. (2014) Dîvânu Lugâti’t-Türk, Ankara: TDK Yay.

Arat, Reşid Rahmeti (1987) Makaleler, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.

Arat, Reşid Rahmeti (2007) Kutadgu Bilig I (Metin), Ankara: TDK yay.

Argunşah, M. – Tabaklar, Ö. – Yüksekkaya, G. (2012) Tarihi Türk Lehçeleri; Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri. İstanbul: Kesit Yay.

Ata, Aysu (2013) Karahanlı Türkçesi İlk Kur’an Tercümesi, Ankara: TDK Yay.

Aynakulova, Gülnisa (2009) “Ermeni Kıpçakları mı? Gregoryen Kıpçaklar mı?” Millî Folklor, Sayı:84, ss. 114-132. Ankara.

Barutcu-Özönder, F. Sema (Ed.) (2008) Kâşgarlı Mahmûd Kitabı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Anma ve Armağan Kitaplar Dizisi.

Clauson, G. (1972) A Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford: Clarendon Press.

Çağatay, Saadet (1978) “Codex Cumanicus Sözlüğü” Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara: 1978, Ankara Üniv. DTCF Yay.

Eckmann, János (2009) Çağatayca El Kitabı (çev. Günay Karaağaç), İstanbul: Kesit yay.

Eckmann, János (2014) Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, Ankara: TDK yay.

Eckmann, János (2014) Nehcü’l-Ferâdîs [Cennetlerin Açık Yolu] (haz. Tezcan, S. – Zülfikar, H. – Ata, Aysu) ss. 139-152, Ankara: TDK Yay.

Ercilasun, A. – Karaatlı, R. – Toparlı, R. – Vural, Hanifi (2000) Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Ankara: TDK yay.

Ercilasun, A. (2005) Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ yay.

Ercilasun, Ahmet Bican (2007)   Makaleler, Ankara: Akçağ Yay.

Gabain, A. V. (1998) “Codex Cumanicus’un Dili” Tarihî Türk Şiveleri, ss. 67-109, Ankara.

Grønbech, K. (1992) Kuman Lehçesi Sözlüğü. Codex Cumanicus’un Türkçe Sözlük Dizini (çev. Aytaç, Kemal), Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Karamanlıoğlu, A. F. (1989) Gülistan Tercümesi, Ankara: TDK yay.

Karamanlıoğlu, A. F. (2001) Kıpçak Türkçesi Grameri, Ankara: TDK Yay.

Nalbant, Vefa M. – Demirel, Ezgi (2014) Divanü Lugati’t-Türk Grameri II Söz Dizimi, Bilgeoğuz Yay.

Nalbant, Vefa M. (2008) Divanü Lugati’t-Türk Grameri 1-İsim, İstanbul: Bilgeoğuz Yay.

Özyetgin, A. Melek (2000) Altın Ordu, Kırım ve Kazan Sahasına Ait Yarlık ve Bitiklerin Dil ve Üslup İncelemesi, Ankara: TDK Yay.

Özyetgin, A. Melek (2012) Orta Zaman Türk Dili ve Kültürü Üzerine İncelemeler, İstanbul: Ötüken Yay.

Poppe, N. Nicolas (1938) Mongolskiy Slovar Mukaddimat Al-Adab, Çast I-II. Moskova-Leningrad:    Akademiya NAUK SSSR.

Togan, Z. V. (1981). Umumî Türk Tarihine Giriş, İstanbul: Enderun yay.

Türk Dünyası El Kitabı (1992) Dil-Edebiyat-Tarih (III cilt) Türk Kültürünü Araştırma Enst. Yay.

Ünlü, Suat (2012) Harezm Altınordu Türkçesi Sözlüğü, Konya: Eğitim Kitabevi Yay.

Yakubovskiy, A. Yu. (2000) Altınordu ve Çöküşü (çev. Eren, Hasan), Ankara: TTK Yay.

Yüce, Nuri (2014) Mukaddimetü’l-Edeb (Hvârizm Türkçesi ile Tercümeli Şuşter Nüshası), Ankara: TDK yay.

 

 

 

Materyal Paylaşımı

Dökümanlar

Ders öncesi dağıtılan fotokopiler

 

Değerlendirme Sistemi

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI

ADET

KATKI YÜZDESİ

Vize

1

40

Finalin Başarıya Oranı

1

60

Yıl içinin Başarıya Oranı

 

40

Toplam

 

100

       
 

 

DERS KATEGORİSİ

Uzmanlık / Alan Dersleri

 

Dersin Program Çıktılarına Katkısı

No

Program Öğrenme Çıktıları

Katkı Düzeyi

1

2

3

4

5

 

1

Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk dili tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.

       

X

 

2

Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türkiye Türkçesi ve dilbilgisi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.

 

       

X

 

3

Türkçenin tarihsel söz varlığı ve filolojik evrimi hakkında bilgi sahibi olmak.

       

X

 

4

Türkçenin tarihi boyunca geçirdiği kültürlenme evrelerine, sözlü ve yazılı kaynaklarına vakıf olmak.

       

X

 

5

Türkçenin çağdaş lehçeleri ve bu lehçelerin edebiyat varlığı hakkında bilgi sahibi olmak.

     

X

   

6

Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk edebiyatı tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.

     

X

   

7

Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan, Türk edebiyatının önemli figürleri (yazar, şair, eleştirmen ya da edebiyat tarihçisi) hakkındaki konular için gerekli bilgilere sahip olmak.

   

X

     

8

Türk edebiyatının modernleşme öncesi söz varlığına, ortaçağ ve erken modern dönem yazılı / sözlü temel kaynaklarına vakıf olmak.

     

X

   

9

Yeni Türk edebiyatının, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel bağlamı hakkında bilgi sahibi olmak.

 

X

       

10

Türk modernleşmesinin dinamikleri ile modern Türk edebiyatının gelişimine dair müfredat bilgilerini sentezleyebilmek, Türk edebiyatı tarihçiliğinin kurumsallaşma sürecine eleştirel yaklaşabilmek.

   

X

     

11

Milli Eğitim Bakanlığı’nın orta öğretim öğrencileri için belirlediği “100 temel eser” için eleştirel okumalar yaptırabilmek.

 

X

       

12

Başat edebî türler ve edebî biçimler ve edebiyat tarihi hakkındaki genelgeçer bilgileri, edebî türlerin ulus aşırı / sözel düzlemde yayılması ve edebiyatın modernleşme ile birlikte ulusal bir kurum olarak yazı ile organize edilmesine dair kuramsal bilgilerle sentezleyebilmek.

 

X

 

 

 

 

13

Alan eğitimi için özgün materyaller tasarlayabilmek, yeni projeler geliştirip alan eğitimine özel öğretim yöntemlerine uyarlayabilmek.

 

 

X

 

 

 

 

14

Beşeri bilimler alanında kullanılan paleografya bilgisini, araştırma yöntemlerini, sunum tekniklerini ve alıntılama sistemlerini kullanabilmek.

 

 

 

 

X

 

 

15

Türk edebiyatının, dünya edebiyatları arasındaki yerine dair tarihsel ve eleştirel bir bakış açısı geliştirebilmek.

 

X

 

 

 

 

 

ECTS

Etkinlik

SAYISI

Süresi
(Saat)

Toplam
İş Yükü
(Saat)

Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 15x toplam ders saati)

15

3

45

Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme)

15

7

105

Ara Sınav

1

2

2

Kısa Sınav

-

-

-

Ödev

-

-

-

Final

1

3

3

Toplam İş Yükü

 

 

155

Toplam İş Yükü / 25 (s)

 

 

6,2

Dersin AKTS Kredisi

 

 

6