Eski Türkçe döneminin birinci evresini teşkil eden Köktürkçe’nin fonetik ve morfolojik özellikleri Orhun Yazıtları ekseninde incelenir. Eski Uygur Türkçesi’nin edebî dil özellikleri Buddhist; Manihesit ve Hristiyan çevresi metinleriyle incelenir.
Dikey Sekmeler
Dersin Öğrenme Çıktıları
Dersin Öğrenme Çıktıları |
Program Öğrenme Çıktıları |
Öğretim Yöntemleri |
Ölçme Yöntemleri |
1) Eski Türkçe döneminin Türk dili tarihi içindeki yerinin tespiti. |
1 |
1 |
|
2) Köktürkçe ve Eski Uygur Türkçesinin fonetik ve morfolojik özelliklerinin tespiti. |
1 |
1 |
|
3) Köktürkçe ve Eski Uygur Türkçesinin çekim bilgisi hakkında metinler üzerinde uygulama yaparak bilgi sahibi olmak. |
1 |
1 |
|
4) Köktürkçe ve Eski Uygur Türkçesinin yapım bilgisi hakkında metinler üzerinde uygulama yaparak bilgi sahibi olmak. |
1 |
1 |
Dersin Akışı
Hafta |
Konular |
Ön Hazırlık |
1 |
Eski Türk dilinin aşamaları ve edebî çevreleri. |
İlgili okumalar |
2 |
Eski Türklerde dil ve edebiyat; “Eski Türk Dili” kavramı ve kapsadığı dönemler. Eski Türkçe eserlerin yazımında kullanılan yazı sistemleri. |
İlgili okumalar |
3 |
Eski Türkçenin grameri: Ses bilgisi Eski Türkçenin grameri: Ses bilgisi |
İlgili okumalar |
4 |
Eski Türkçenin grameri: Çekim şekil bilgisi Eski Türkçenin grameri: Çekim şekil bilgisi. |
İlgili okumalar |
5 |
Eski Türkçenin grameri: Yapım şekil bilgisi Eski Türkçenin grameri: Yapım şekil bilgisi |
İlgili okumalar |
6 |
Kök Türk yazıtlarından örnek metinler. |
İlgili okumalar |
7 |
Ara Sınav. |
İlgili okumalar |
8 |
Eski Uygur Türkçesi. |
İlgili okumalar |
9 |
Manihesit ve Buddhist çevre Türk külliyatı. Manihesit ve Buddhist Türk edebî çevrelerinde manzum edebiyat; Manihesit, Buddhist ve Hristiyan çevrelere ait dil yadigârlarının özellikleri. Buddhist Türk çevresi metinlerinden örnekler. |
İlgili okumalar |
10 |
Maniheist ve Hristiyan Türk çevresi metinlerinden örnekler. Örnek metinler üzerinden cümle tahlilleri |
İlgili okumalar |
11 |
Örnek metinler üzerinden cümle tahlilleri. |
İlgili okumalar |
12 |
Eski Türkçe döneminde din dışı edebiyat. |
İlgili okumalar |
13 |
Örnek metinler üzerinden cümle tahlilleri. |
İlgili okumalar |
14 |
Genel Değerlendirme |
İlgili okumalar |
Kaynaklar
Kaynak Kitaplar Listesi |
Arat, Reşid Rahmeti, (1987), Makaleler, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara. Arat, Reşid Rahmeti, (1991), Eski Türk Şiiri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. Barutcu-Özönder, F. S. (2002). “Eski Türklerde Dil ve Edebiyat”, Türkler, Ankara: Yeni Türkiye yay. s. 481-501. Clauson, G. (1972). A Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford: Clarendon Press. Clauson, Gerard, (1972), An Etymological Dictionary of Pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press. Clauson, Gerard, (2002), Studies in Turkic and Mongolic Linguistics, Routledge. Dankoff, Robert (1983), Yusuf Khass Hajib, Wisdom of Royal Glory (Kutadgu Bilig): A Turko-Islamic Mirror for Princes, translated, with an introduction and notes, by Robert Dankoff. University of Chicago Press. Dankoff, Robert (1985), [with James Kelly], Mahmud al-Kashgari, Compendium of the Turkic Dialects (Diwan Lugat at-Turk), edited and translated with introduction and indices. Cambridge, Mass. [In: Sources of Oriental Languages and Literatures, ed. Sinasi Tekin.] Part I: 1982 (Pp. xi + 416). Part II: 1984 (Pp. iii + 381). Part III: 1985 (Pp. 337 + microfiche). Dankoff, Robert (1987), The Turkic Vocabulary in the Farhang-i Zafan-Guya. Papers on Inner Asia, No. 4 (Bloomington, Indiana. Divitçioğlu, S. (2005). Orta-Asya Türk İmparatorluğu VI.-VIII. Yüzyıllar, İstanbul: İmge yay. Ercilasun, A. (2005) Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ yay. Ercilasun, Ahmet Bican, (2005), Türk Dili Tarihi, Akçağ Yay., Ankara. Ercilasun, Ahmet Bican, (2007), Makaleler, Akçağ Yay., Ankara. Erdal, M. (1991). Old Turkic Word Formation I-II, Turkologica 7, Wiesbaden: Harrassowitz. Erdal, Marcel (2004), A Grammar of Old Turkic, Leiden, Brill. Ergin, M. (1999) Orhun Âbideleri, İstanbul: Boğaziçi yayınları. Gabain, A. von (1974). Alttürkische Grammatik, 3. baskı, Wiesbaden: Harrassowitz. Tü.: A. von Gabain, (2000). Eski Türkçe’nin Grameri (çeviren: Mehmet Akalın), Ankara: TDK yayınları. Grönbech, K. (2000), Türkçenin Yapısı (çev. Mehmet Akalın) TDK Yay., Ankara. Gumilyev, L. (2006). Eski Türkler (çeviren: Ahsen Batur), İstanbul: Selenge yayınları. Hamilton, James R. (1998), İyi ve Kötü Prens Öyküsü (çev. Vedat Köken) TDK Yay., Ankara. Kaya, Ceval (1994), Uygurca Altun Yaruk, TDK Yay., Ankara Orkun, H.N. (1987). Eski Türk Yazıtları, Ankara: TDK yayınları. Ögel, B. (1984). İslâmiyetten Önce Türk Kültür Tarihi, Ankara: TTK yayınları. Özönder, F. Sema B. (1998), Üç İtigsizler, TDK Yay., Ankara. Pelliot, P. (1995), Uygur Yazısıyla Yazılmış Uğuz Han Destanı Üzerine (çev. V. Köken) TDK Yay., Ankara. Taşağıl, A. (1995-1999). Göktürkler c: I-II, Ankara: TTK yayınları. Tekin, Şinasi (1976), Uygurca Metinler II Maytrısimit, Atatürk Üniv. Yay., Erzurum. Tekin, T. (1965). Orhon Yazıtları, 2. baskı, Ankara: TDK yayınları. Togan, Z. V. (1981). Umumî Türk Tarihine Giriş, İstanbul: Enderun yay. Togan, Zeki Velidi (1972), Oğuz Destanı, Enderun Kitabevi, İstanbul. Türk Dünyası El Kitabı (1992), Dil-Edebiyat-Tarih (III cilt) Türk Kültürünü Araştırma Enst. Yay., Ankara.
|
|
|
Materyal Paylaşımı
Dökümanlar |
Ders öncesi dağıtılan fotokopiler |
Değerlendirme Sistemi
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI |
ADET |
KATKI YÜZDESİ |
|
Vize |
1 |
40 |
|
Finalin Başarıya Oranı |
1 |
60 |
|
Yıl içinin Başarıya Oranı |
|
40 |
|
Toplam |
|
100 |
|
DERS KATEGORİSİ |
Uzmanlık / Alan Dersleri |
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
No |
Program Öğrenme Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
|||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|||
1 |
Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk dili tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak. |
X |
|||||
2 |
Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türkiye Türkçesi ve dilbilgisi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.
|
X |
|||||
3 |
Türkçenin tarihsel söz varlığı ve filolojik evrimi hakkında bilgi sahibi olmak. |
X |
|||||
4 |
Türkçenin tarihi boyunca geçirdiği kültürlenme evrelerine, sözlü ve yazılı kaynaklarına vakıf olmak. |
X |
|||||
5 |
Türkçenin çağdaş lehçeleri ve bu lehçelerin edebiyat varlığı hakkında bilgi sahibi olmak. |
X |
|||||
6 |
Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk edebiyatı tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak. |
X |
|||||
7 |
Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan, Türk edebiyatının önemli figürleri (yazar, şair, eleştirmen ya da edebiyat tarihçisi) hakkındaki konular için gerekli bilgilere sahip olmak. |
X |
|||||
8 |
Türk edebiyatının modernleşme öncesi söz varlığına, ortaçağ ve erken modern dönem yazılı / sözlü temel kaynaklarına vakıf olmak. |
X |
|||||
9 |
Yeni Türk edebiyatının, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel bağlamı hakkında bilgi sahibi olmak. |
X |
|||||
10 |
Türk modernleşmesinin dinamikleri ile modern Türk edebiyatının gelişimine dair müfredat bilgilerini sentezleyebilmek, Türk edebiyatı tarihçiliğinin kurumsallaşma sürecine eleştirel yaklaşabilmek. |
X |
|||||
11 |
Milli Eğitim Bakanlığı’nın orta öğretim öğrencileri için belirlediği “100 temel eser” için eleştirel okumalar yaptırabilmek. |
X |
|||||
12 |
Başat edebî türler ve edebî biçimler ve edebiyat tarihi hakkındaki genelgeçer bilgileri, edebî türlerin ulus aşırı / sözel düzlemde yayılması ve edebiyatın modernleşme ile birlikte ulusal bir kurum olarak yazı ile organize edilmesine dair kuramsal bilgilerle sentezleyebilmek. |
|
X |
|
|
|
|
13 |
Alan eğitimi için özgün materyaller tasarlayabilmek, yeni projeler geliştirip alan eğitimine özel öğretim yöntemlerine uyarlayabilmek.
|
|
X |
|
|
|
|
14 |
Beşeri bilimler alanında kullanılan paleografya bilgisini, araştırma yöntemlerini, sunum tekniklerini ve alıntılama sistemlerini kullanabilmek.
|
|
|
X |
|
|
|
15 |
Türk edebiyatının, dünya edebiyatları arasındaki yerine dair tarihsel ve eleştirel bir bakış açısı geliştirebilmek. |
|
X |
|
|
|
ECTS
Etkinlik |
SAYISI |
Süresi |
Toplam |
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 15x toplam ders saati) |
15 |
3 |
45 |
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) |
15 |
5 |
75 |
Ara Sınav |
1 |
2 |
2 |
Kısa Sınav |
- |
- |
- |
Ödev |
- |
- |
- |
Final |
1 |
3 |
3 |
Toplam İş Yükü |
|
|
125 |
Toplam İş Yükü / 25 (s) |
|
|
5 |
Dersin AKTS Kredisi |
|
|
5 |