• Turkish
  • English
Course Code: 
TLL 344
Semester: 
Spring
Course Type: 
Core
P: 
3
Lab: 
0
Laboratuvar Saati: 
0
Credits: 
3
ECTS: 
5
Course Language: 
Turkish
Course Objectives: 
Türkçenin sözcük yapısının ve sözcük türetme felsefesinin tarihsel ve çağdaş sözlükler üzerinden değerlendirilmesi.
Course Content: 

Türk dilinin genel söz varlığı özellikleri, Türk dilinin genel söz varlığı unsurları, art zamanlı ve eş zamanlı yön, leksikolojik araştırmalarda metodoloji, yaklaşımlar ve incelemeler dersin konularıdır.

Course Methodology: 
1. Anlatım Yöntemi 2. Örnek Olay Yöntemi 3. Problem Çözme Yön. 4. Tartışma Yöntemi 5. Gösteri Yöntemi 6. Grup çalışması
Course Evaluation Methods: 
1. Yazılı sınav 2. Çoktan seçmeli test 3. Boşluk -doldurma 4. Doğru -Yanlış 5. Sözlü sınav 6. Portfolyo

Vertical Tabs

Course Learning Outcomes

Dersin Öğrenme Çıktıları

Program Öğrenme Çıktıları

Öğretim Yöntemleri

Ölçme Yöntemleri

1) Türkçenin sözcük yapısını oluşturan ilkelerin tespiti.

 

1

1, 6

2) Türk dilinin semantik özellikleri.

 

1

1, 6

3) Türk dil tarihindeki sözlükçülük geleneği.

 

1

1, 6

4) Türkçenin sözvarlığının dayandığı kavram alanları.

 

1

1, 6

 

Course Flow

Hafta

Konular

Ön Hazırlık

1

Söz varlığı kavramı ve ilgili diğer kavram ve terimler

 

2

Sözlük Bilimi, ansiklopediler, sözlük türleri ve sözlük kullanıcıları

 

3

Türk dilinin kısaca tarihî seyri (Kök Türk, Uygur, Karahanlı ve Eski Anadolu Türkçesi Dönemleri)

İlgili okumalar

4

Söz varlığının unsurlarının genel bir değerlendirmesi, temel söz varlığı

İlgili okumalar

5

Türk dilinin söz varlığının genel ve temel nitelikleri, kavramlaştırma ve türetme eğilimi

İlgili okumalar

6

Leksikolojik incelemelerde metodoloji

İlgili okumalar

7

 Veritabanı oluşturulması; sözcüklerin çoklu anlamları (eş anlamlı, yakın anlamlı ve zıt anlamlı ikilemeler)

İlgili okumalar

8

Ara Sınavı

Leksikolojideki eski ve yeni durum, yeni gelişmeler, dil coğrafyası, Fransa’da ortaya çıkan toplumsal leksikoloji akımları

İlgili okumalar

9

Divânü Lugâti’t-Türk ve Türk sözlük bilimi

İlgili okumalar

10

Mukaddimetü’l-Edeb

İlgili okumalar

11

Codex Cumanicus

İlgili okumalar

12

İbn Mühennâ, Senglâh

İlgili okumalar

13

Muhâkemetü’l-Lugateyn

İlgili okumalar

14

Kâmûs-ı Türkî

 
 

Recommended Sources

Kaynaklar ve İleri Okumalar

 

 

Akalın, Şükrü H. (2008) Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati’t-Türk, Ankara: TDK yay.

Akkoyunlu, Z.-  Ercilasun A. (2014) Dîvânu Lugâti’t-Türk, Ankara: TDK Yay.

Aksan, Doğan, (2000), Her Yönüyle Dil, Ankara: TDK yayını.

Aksan, Doğan, (2000), Türkçenin Söz Varlığı, Ankara: Engin yayınları.

Aksan, Doğan, (1978), Anlambilimi ve Türk Anlambilimi, Ankara: DTCF yayınları.

Atkins, B. T. S. ve Rundell, M. (2008), The Oxford Guide to Practical Lexicography. Oxford: Oxford University Press.

Barutcu-Özönder, F. Sema (1996) Ali Şir Nevayî-Muhâkemetü'l-Lugateyn (İki Dilin Muhakemesi), Ankara: TDK Yay.  

Barutcu-Özönder, F. Sema (Ed.) (2008) Kâşgarlı Mahmûd Kitabı, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Anma ve Armağan Kitaplar Dizisi.

Clauson, Sir G. (1960). Senglax, A Persian Guide to the Turkish Language by Muhammad Mahdi Xan, London: E.J.W. Gibb Memorial Series.

Clauson, Sir G. (1969). “A Lexicostaistical Appraisal”, CAJ, XII: 1-23.

Clauson, G. (1972) A Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford: Clarendon Press.

Courteille, M. P. (1870) Dictionnaire Turk-Oriental, Paris.

Cruse, D. A.(1986). Lexical Semantics, Cambridge.

Dankoff, Robert (1985) [with James Kelly] Mahmud al-Kashgari, Compendium of the Turkic Dialects (Diwan Lugat at-Turk), edited and translated with introduction and indices. Cambridge, Mass. [In: Sources of Oriental Languages and Literatures, ed. Sinasi Tekin.] Part I: 1982 (Pp. xi + 416). Part II: 1984 (Pp. iii + 381). Part III: 1985 (Pp. 337 + microfiche).

Doerfer, G. (1963-1975), Türkische und Mongolische Elemente im Neuperssichen, Band I-IV, Wiesbaden.

Erdem, M., (2000). “Türkmen Türkçesinde akrabalık terimleri üzerine”, Kök Araştırmalar II (1), Ankara.

Eren, Hasan (19992). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara: Bizim Büro Basım Evi.

Grønbech, K. (1992) Kuman Lehçesi Sözlüğü. Codex Cumanicus’un Türkçe Sözlük Dizini (çev. Aytaç, Kemal), Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Hüseyin Kâzım Kadri (1927-1945) Türk Lûgatı, I-IV cilt. İstanbul.

Lipka, L., (1990). An Outline of English Lexicology, Lexical Structure, Word Semantics and Word-Formation, Tübingen.

Nalbant, Vefa M. – Demirel, Ezgi (2014) Divanü Lugati’t-Türk Grameri II Söz Dizimi, Bilgeoğuz Yay.

Olgun, İ., (1972), “Farsça ve Türkçe atasözleri ve deyimler üzerine”, TDAY- Belleten 1972: ss.153-172.

Poppe, N. Nicolas (1938) Mongolskiy Slovar Mukaddimat Al-Adab, Çast I-II. Moskova-Leningrad:    Akademiya NAUK SSSR.

Radloff, W. (1960) Versuch Eines Wörterbuches der Türk-Dialecte, I-IV, s’-Gravenhage: Mouton&Co.

Räsänen, Martti (1969) Versuch Eines Etymologischen Wörterbuch der Türksprachen, Helsinki.

Şemseddin Sami (19893) Kâmûs-ı Türkî, İstanbul: Çağrı Yay.

Stanley, E. G. (1994). "Lexicography" The Encyclopedia of Language and Linguistics. C IV. ss. 2174-2178. Oxford, Newyork, Seoul, Tokyo: Pergomon. 

[Taymas], Abdullah Battal (20149) İbni-Mühennâ Lügatı, Ankara: TDK Yay.

TDK (1998) Türkçe Sözlük, Ankara: TDK Yay.

Tenişev, E., (1997). Sravnitelno-İstoriçeskaya Grammatika Tyurkskih Yazıkov-Leksika, Moskova.

Tietze, Andreas (2002-2010) Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı, I-II, İstanbul.

Yüce, Nuri (2014) Mukaddimetü’l-Edeb (Hvârizm Türkçesi ile Tercümeli Şuşter Nüshası), Ankara: TDK Yay.

 

 

 

 

 

Material Sharing

Dökümanlar

Ders öncesi dağıtılan fotokopiler

 

Assessment

 

 

DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI

ADET

KATKI YÜZDESİ

Vize

1

60

Kısa Sınav

1

20

Ödev- Derse Katılım ve Devam

 

20

Toplam

 

100

Finalin Başarıya Oranı

1

50

Yıl içinin Başarıya Oranı

 

50

Toplam

 

100

 
 

Course’s Contribution to Program

No

Program Öğrenme Çıktıları

Katkı Düzeyi

1

2

3

4

5

1

Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk dili tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.

       

X

2

Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türkiye Türkçesi ve dilbilgisi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.

 

       

X

3

Türkçenin tarihsel söz varlığı ve filolojik evrimi hakkında bilgi sahibi olmak.

   

X

   

4

Türkçenin tarihi boyunca geçirdiği kültürlenme evrelerine, sözlü ve yazılı kaynaklarına vakıf olmak.

       

X

5

Türkçenin çağdaş lehçeleri ve bu lehçelerin edebiyat varlığı hakkında bilgi sahibi olmak.

       

X

6

Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan Türk edebiyatı tarihi konuları için gerekli bilgilere sahip olmak.

       

X

7

Orta öğretim Türk dili ve edebiyatı derslerinde yer alan, Türk edebiyatının önemli figürleri (yazar, şair, eleştirmen ya da edebiyat tarihçisi) hakkındaki konular için gerekli bilgilere sahip olmak.

     

X

 

8

Türk edebiyatının modernleşme öncesi söz varlığına, ortaçağ ve erken modern dönem yazılı / sözlü temel kaynaklarına vakıf olmak.

       

X

9

Yeni Türk edebiyatının, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel bağlamı hakkında bilgi sahibi olmak.

   

X

   

10

Türk modernleşmesinin dinamikleri ile modern Türk edebiyatının gelişimine dair müfredat bilgilerini sentezleyebilmek, Türk edebiyatı tarihçiliğinin kurumsallaşma sürecine eleştirel yaklaşabilmek.

   

X

   

11

Milli Eğitim Bakanlığı’nın orta öğretim öğrencileri için belirlediği “100 temel eser” için eleştirel okumalar yaptırabilmek.

   

 

X

 

12

Başat edebî türler ve edebî biçimler ve edebiyat tarihi hakkındaki genelgeçer bilgileri, edebî türlerin ulus aşırı / sözel düzlemde yayılması ve edebiyatın modernleşme ile birlikte ulusal bir kurum olarak yazı ile organize edilmesine dair kuramsal bilgilerle sentezleyebilmek.

 

 

 

 

X

13

Alan eğitimi için özgün materyaller tasarlayabilmek, yeni projeler geliştirip alan eğitimine özel öğretim yöntemlerine uyarlayabilmek.

 

 

 

 

 

X

14

Beşeri bilimler alanında kullanılan paleografya bilgisini, araştırma yöntemlerini, sunum tekniklerini ve alıntılama sistemlerini kullanabilmek.

 

 

 

X

 

 

15

Türk edebiyatının, dünya edebiyatları arasındaki yerine dair tarihsel ve eleştirel bir bakış açısı geliştirebilmek.

 

 

 

 

X

 

ECTS

Etkinlik

SAYISI

Süresi
(Saat)

Toplam
İş Yükü
(Saat)

Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati)

15

3

45

Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme)

15

4

60

Ara Sınav

1

3

3

Kısa Sınav

-

-

-

Ödev

1

15

15

Final

1

3

3

Toplam İş Yükü

 

 

126

Toplam İş Yükü / 25 (s)

 

 

5.04

Dersin AKTS Kredisi

 

 

5